Omgaan met cultuurverschillen

Cultuurverschillen spelen op uiteenlopende manieren een rol bij de interactie tussen een professional en zijn tegenpartij. Het is echter een gevoelig onderwerp om over culturen te spreken zonder te stereotyperen, of daarover in discussie te raken.

In de multi-culturele Nederlandse samenleving is het toch van belang om onder ogen te zien dat er verschillen zijn tussen mensen die voortvloeien uit de wijze waarop zij binnen hun cultuur zijn opgegroeid. 

In deze training proberen we evenwicht aan te brengen tussen 'het herkennen van kenmerken van culturen' en 'handelen met respect voor verschillen'. In deze training zit een principiële opvatting die voorop staat: (h)erkennen en nadenken over verschillen is iets anders dan zaken accepteren omdat cultuur een rol zou kunnen spelen.

Dit laat zich het beste met een voorbeeld illustreren. In de Nederlandse cultuur is het gebruikelijk om open en direct over bijna ieder onderwerp te spreken. In veel culturen zijn er onderwerpen die niet openlijk besproken worden, of niet direct besproken worden. De Nederlandse professional is daarom geneigd ieder onderwerp direct en confronterend te benaderen, terwijl hij zijn doel ook kan bereiken door een beroep te doen op waarden die in de cultuur van de ander een rol spelen.

Er zijn verschillende observaties over cultuurverschillen. In onze trainingen staan er een aantal centraal:

• groepsculturen vs. individuele culturen
• expliciete communicatie vs. impliciete communicatie
• schaamte-culturen vs. eer-en-schande culturen

We zien cultuur als een invloed waar je je als mens niet direct bewust van bent. Je merkt het pas wanneer je in een andere omgeving komt en iedereen verbaasd naar je kijkt of op je reageert. Cultuurverschil is iets dat mensen herkennen en kunnen veranderen. De bereidheid om er samen uit te komen, is in iedere cultuur aanwezig. 

In onze ervaring is cultuur een regelmechanisme: het zorgt ervoor dat zaken soepel verlopen, die anders voortdurend tot wrijving zouden leiden. Omdat iedereen eraan gewend is, verlopen zaken nu eenmaal beter, zelfs als je er niet over hebt nagedacht. In iedere samenleving kristalliseert zich een ander evenwicht uit, maar de doelstelling is steeds hetzelfde: een functionerende samenleving. Daarom benaderen we dit onderwerp met een positief uitgangspunt: zoek naar de waarde, en je vindt de basis voor dialoog wanneer cultuurverschil een rol begint te spelen. Daarom geloven we ook meer in de overeenkomsten tussen culturen dan in de verschillen tussen culturen.

Deze trainingen geven we in samenspraak met de opdrachtgever en de deelnemers:

• wat speelt er in de praktijk?
• welke resultaten wil je bereiken?
• wat gaat er al goed?
• waar schrijf je de knelpunten aan toe?
• hoe is dat in je eigen 'cultuur' geregeld?
• hoe gaat dat volgens jou in de 'cultuur' van de ander?
• waar liggen de overeenkomsten, waar liggen de verschillen?
• wat kun je anders proberen om je doelen te bereiken?

Wil je meer weten over onze trainingen over cultuur? Neem dan contact op.